Oké, we gaan aan de slag met de nieuwe onderzoeksvraag:
"Welke uitdagingen en succeselementen ervaar ik als student-leerkracht bij het vertalen van abstracte vormingsdoelen naar concrete, dagelijkse lespraktijk, en hoe beïnvloedt dit mijn didactische keuzes en professionele ontwikkeling tijdens mijn stage?"
Hieronder volgt een concreet onderzoeksplan.
Onderzoeksplan: Uitdagingen en Succeselementen bij het Realiseren van Vormingsdoelen in de Lespraktijk
1. Introductie
Vormingsdoelen zijn essentieel in het onderwijs, maar de vertaalslag naar de concrete lespraktijk kan complex zijn. Dit onderzoek richt zich op de ervaringen van de student-leerkracht zelf bij dit proces. Door de uitdagingen en succeselementen te identificeren, kan de student zijn/haar didactische keuzes beter onderbouwen en de professionele ontwikkeling stimuleren.
2. Onderzoeksvraag
Welke uitdagingen en succeselementen ervaar ik als student-leerkracht bij het vertalen van abstracte vormingsdoelen naar concrete, dagelijkse lespraktijk, en hoe beïnvloedt dit mijn didactische keuzes en professionele ontwikkeling tijdens mijn stage?
3. Doelstellingen
Identificeren: De belangrijkste uitdagingen en succeselementen in kaart brengen bij het concretiseren van vormingsdoelen.
Analyseren: Onderzoeken hoe deze uitdagingen en succeselementen de didactische keuzes van de student-leerkracht beïnvloeden.
Reflecteren: De invloed van dit proces op de professionele ontwikkeling van de student-leerkracht onderzoeken.
Formuleren: Op basis van de bevindingen, concrete aanbevelingen formuleren voor de eigen lespraktijk.
4. Theoretisch Kader (Beknopte Uitleg voor de Student)
Vormingsdoelen zijn abstracte idealen (bv. kritisch denken, burgerschap, empathie). De uitdaging ligt in het operationaliseren ervan: hoe maak je deze doelen concreet en meetbaar in je lessen? Dit vereist een bewuste didactische aanpak.
Mogelijke uitdagingen:
Abstractie: Vormingsdoelen zijn vaak vaag geformuleerd.
Curriculumoverload: Het integreren van vormingsdoelen kan als extra belasting worden ervaren.
Evaluatie: Het is moeilijk om de impact van vormingsdoelen te meten.
Tijdsdruk: Het werken aan vormingsdoelen kost tijd.
Weerstand: Leerlingen zien het nut er niet van in.
Mogelijke succeselementen:
Concrete voorbeelden: Illustreer abstracte doelen met concrete situaties.
Leerlingbetrokkenheid: Actieve werkvormen stimuleren betrokkenheid.
Reflectie: Zowel leerlingen als de leerkracht reflecteren op het proces.
Samenwerking: Overleg met collega's en mentor.
Flexibiliteit: Durf af te wijken van de planning.
5. Onderzoeksdesign
Dit is een kwalitatief actieonderzoek, waarbij de student-leerkracht de eigen ervaringen centraal stelt. De focus ligt op reflectie en interpretatie.
Onderzoeksstappen:
Plan: Bepaal welke lessen je gaat analyseren en welke vormingsdoelen je wilt integreren.
Actie: Geef de lessen, met bewuste aandacht voor de integratie van vormingsdoelen.
Observatie: Observeer je eigen handelen en de reacties van de leerlingen.
Reflectie: Reflecteer op je ervaringen, zowel tijdens als na de lessen.
Analyse: Analyseer je reflecties en trek conclusies.
6. Deelnemers
De student-leerkracht (jijzelf): De centrale onderzoeker.
Eén of meer stageklassen: De leerlingen in de lessen die je analyseert.
Mentorleerkracht: Voor feedback en advies.
7. Dataverzamelingsmethoden
Reflectieverslag: Een doorlopend verslag waarin je je ervaringen, gedachten en gevoelens noteert. Dit is het belangrijkste instrument.
Voor de les: Welke vormingsdoelen wil ik integreren? Hoe ga ik dat doen? Welke uitdagingen verwacht ik?
Tijdens de les: Wat gebeurt er? Wat werkt wel/niet? Hoe reageren de leerlingen? Wat voel ik me als leerkracht?
Na de les: Wat heb ik geleerd? Wat zou ik anders doen? Hoe beïnvloedt dit mijn didactische keuzes?
Lesvoorbereidingen: Analyseer je lesvoorbereidingen: hoe concretiseer je de vormingsdoelen? Welke didactische keuzes maak je?
Feedback mentorleerkracht: Bespreek je ervaringen met je mentor. Welke tips/inzichten geeft hij/zij?
(Optioneel) Leerlingenfeedback: Vraag de leerlingen naar hun ervaringen met de lessen (bv. via een korte enquête of een klassengesprek).
8. Data-analyse
Thematische analyse: Lees je reflectieverslag grondig door. Zoek naar terugkerende thema's:
Welke uitdagingen komen steeds terug?
Welke succeselementen werken goed?
Hoe beïnvloeden deze factoren je didactische keuzes?
Welke impact heeft dit proces op je professionele ontwikkeling?
Analyse van lesvoorbereidingen: Hoe concretiseer je de vormingsdoelen in de praktijk?
Samenvatting feedback mentor: Welke patronen/inzichten komen hieruit naar voren?
9. Tijdspad (voorbeeld)
Week 1: Bepaal de focus van je onderzoek.
Week 2-5: Geef lessen en schrijf reflectieverslagen.
Week 6: Analyseer de verzamelde data.
Week 7: Formuleer conclusies en aanbevelingen.
Week 8: Schrijf het onderzoeksverslag.
10. Ethische Overwegingen
Openheid: Wees eerlijk en open over je eigen worstelingen en successen.
Respect: Ga respectvol om met de feedback van leerlingen en mentor.
Professionaliteit: Gebruik de resultaten om je eigen lespraktijk te verbeteren.
11. Verwachte resultaten en aanbevelingen
Een overzicht van de belangrijkste uitdagingen en succeselementen bij het concretiseren van vormingsdoelen.
Concrete voorbeelden van hoe deze factoren je didactische keuzes beïnvloeden.
Inzichten in de impact van dit proces op je professionele ontwikkeling.
Aanbevelingen voor je eigen lespraktijk: hoe kun je vormingsdoelen effectiever integreren?
12. Reflectie op het proces
Wat heb je geleerd over je eigen sterktes en zwaktes als leerkracht?
Hoe heeft dit onderzoek je kijk op vormingsdoelen veranderd?
Welke lessen neem je mee naar je toekomstige lespraktijk?
Om het introduceren van het concept vormingsdoelen in een lerarenteam te monitoren met onderzoek, kun je een actieonderzoek opzetten dat gericht is op de perceptie, begrip en implementatiebereidheid van de leraren.
Onderzoeksplan: Introductie van Vormingsdoelen in het Lerarenteam
1. Introductie
De effectieve implementatie van nieuwe onderwijsconcepten zoals 'vormingsdoelen' vereist meer dan alleen een theoretische introductie; het vraagt om een diepgaand begrip en draagvlak binnen het team. Dit onderzoek monitort de introductie van vormingsdoelen in een lerarenteam, specifiek gericht op hun begrip, de waargenomen relevantie, en eventuele initiële uitdagingen en kansen die zij zien voor de implementatie in hun dagelijkse praktijk.
2. Onderzoeksvraag
Hoe wordt de introductie van het concept 'vormingsdoelen' door het lerarenteam ervaren en begrepen, welke initiële kansen en uitdagingen zien zij voor de integratie in hun lespraktijk, en hoe beïnvloedt dit hun houding en motivatie ten aanzien van deze doelen?
3. Doelstellingen
Vaststellen: Het initiële begrip van het concept 'vormingsdoelen' bij de leraren in kaart brengen na de introductie.
Identificeren: De belangrijkste kansen en uitdagingen die het team ziet voor het integreren van vormingsdoelen in hun lessen.
Analyseren: De invloed van de introductie op de houding (bereidheid, motivatie) van het lerarenteam ten aanzien van vormingsdoelen.
Informeren: De onderzoeksresultaten gebruiken om een weloverwogen vervolgtraject voor de implementatie van vormingsdoelen op schoolniveau vorm te geven.
4. Theoretisch Kader (Beknopt voor dit onderzoek)
Vormingsdoelen omvatten de bredere persoonlijke, sociale en ethische ontwikkeling van leerlingen, naast de specifieke vakinhoud. Het succesvol introduceren hiervan in een schoolteam vraagt om aandacht voor:
Begripsvorming: Zorgen dat leraren de essentie van vormingsdoelen begrijpen en niet verwarren met louter gedragsdoelen.
Relevantie: Aantonen waarom deze doelen belangrijk zijn voor de leerlingen en voor de eigen vakpraktijk van de leraren.
Haalbaarheid: Erkennen van de praktische uitdagingen (tijd, middelen, curriculumoverload) en het bieden van handelingsperspectieven.
Draagvlak: Creëren van een gedeelde visie en motivatie binnen het team.
Dit onderzoek volgt een actieonderzoekscyclus waarbij de 'actie' de introductie van het concept is, gevolgd door 'observatie', 'reflectie' en 'planning' voor verdere stappen.
5. Onderzoeksdesign
Dit is een kwalitatief onderzoek met een verkennend en beschrijvend karakter, aangevuld met enkele kwantitatieve elementen. De focus ligt op de perceptie en ervaringen van de leraren.
Onderzoeksstappen:
Plannen van de Introductie: Ontwikkel de presentatie/workshop over vormingsdoelen voor het team.
Actie: Voer de introductie uit.
Observatie/Dataverzameling: Verzamel data vóór, tijdens en na de introductie over begrip, kansen, uitdagingen en houding.
Reflectie/Analyse: Analyseer de verzamelde data.
Vervolgplanning: Formuleer aanbevelingen voor de volgende stappen in het proces van vormingsdoelen.
6. Deelnemers
Lerarenteam: Alle leraren die de introductie van het concept 'vormingsdoelen' bijwonen.
Jijzelf (student-leerkracht): De onderzoeker, facilitator van de introductie en data-analist.
Schoolleiding/Stuurgroep: Indien mogelijk, betrek je de directie of een onderwijskundige stuurgroep voor een bredere context en draagvlak.
7. Dataverzamelingsmethoden
7.1. Vóór de introductie (Nulmeting / Verwachtingsmanagement)
Korte voorafgaande enquête (anoniem, 5 min): Peil naar de initiële associaties van leraren bij 'vorming' in het onderwijs en hun verwachtingen van de bijeenkomst.
"Welke begrippen associeert u met 'vorming' in het onderwijs?"
"Wat hoopt u te leren tijdens de introductie van 'vormingsdoelen'?"
7.2. Tijdens de introductie (Actie & Initiële Observatie)
Introductiepresentatie/Workshop: Je presenteert het concept 'vormingsdoelen' (gebruik de kernpunten uit de eerdere teksten). Zorg voor interactieve elementen (bijv. discussievragen, kleine groepsopdrachten).
Observatienotities (door jouzelf): Noteer tijdens de introductie:
Reacties van leraren (vragen, opmerkingen, verbale/non-verbale signalen).
Welke vragen komen het meest naar voren? (Duiding, haalbaarheid, evaluatie).
Momenten van begrip versus momenten van verwarring/weerstand.
De dynamiek binnen het team.
7.3. Ná de introductie (Nameting / Diepgaandere Data)
Exit-ticket/Korte evaluatieformulier (anoniem, 5-10 min): Direct na de introductie.
"Wat is voor u de kernboodschap over 'vormingsdoelen'?" (Meet begrip)
"Welke kansen ziet u voor de integratie van vormingsdoelen in uw vakgebied?" (Open vraag)
"Welke uitdagingen verwacht u bij de integratie van vormingsdoelen?" (Open vraag)
"Hoe gemotiveerd bent u om met vormingsdoelen aan de slag te gaan?" (Schaal 1-5, evt. met toelichting)
Focusgroepgesprek (optioneel, maar sterk aanbevolen, 45-60 min): Met een selectie van 6-8 leraren (vrijwillig, divers qua vakgebied/ervaring).
Doel: Diepgaander inzicht in percepties, uitdagingen en kansen.
Vragen:
"Wat heeft u het meest geraakt/verrast aan het concept vormingsdoelen?"
"Welke concrete voorbeelden ziet u om vormingsdoelen in uw vak te integreren?"
"Welke ondersteuning zou u nodig hebben om hiermee aan de slag te gaan?"
"Hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit geen 'losse flodder' wordt, maar echt onderdeel van onze schoolcultuur?"
"Welke rol ziet u voor uzelf en voor het team in de ontwikkeling rondom vormingsdoelen?"
Audio-opname (met toestemming): Voor nauwkeurige transcriptie en analyse.
Reflectieverslag (door jouzelf): Naast de observatienotities, een diepgaand reflectieverslag over het hele proces: de voorbereiding, de uitvoering van de introductie, je eigen rol, je persoonlijke leerpunten en de bevindingen uit de data.
8. Data-analyse
Enquêtes/Exit-tickets:
Kwantitatief: Bereken percentages en gemiddelden voor gesloten vragen (motivatie).
Kwalitatief: Codeer de open antwoorden op thema's als 'begrip', 'kansen', 'uitdagingen'. Tel de frequentie van bepaalde thema's.
Observatienotities:
Zoek naar patronen in de reacties van de leraren. Welke vragen/opmerkingen kwamen veel voor? Wat waren de 'heikele punten' of juist de 'aha-momenten'?
Focusgroepgesprek (indien uitgevoerd):
Thematische analyse: Transcribeer het gesprek. Lees de transcriptie meerdere malen. Codeer relevante uitspraken en groepeer ze in thema's die gerelateerd zijn aan de onderzoeksvraag (bijv. 'behoefte aan concrete voorbeelden', 'angst voor extra werkdruk', 'motivatie door relevantie voor leerlingen').
Zoek naar overeenkomsten en verschillen tussen de focusgroepdeelnemers.
Triangulatie: Combineer de inzichten uit alle databronnen. Ondersteunen de enquêteresultaten de bevindingen uit de focusgroep? Komen je eigen observaties overeen met de percepties van de leraren? Waar zijn er tegenstrijdigheden en hoe kun je die verklaren?
9. Tijdspad (voorbeeld – aan te passen aan de duur van de stage en de teamvergaderingen)
Week 1:
Verdieping in concept 'vormingsdoelen' en hoe dit te vertalen naar een lerarenpubliek.
Ontwerp introductiepresentatie/workshop en alle dataverzamelingsinstrumenten (voorbereidende enquête, exit-ticket, focusgroepvragen).
Overleg met schoolleiding/mentor over het onderzoeksplan en de planning van de introductiebijeenkomst.
Week 2:
Afname voorafgaande enquête (indien mogelijk, paar dagen voor de introductie).
Uitvoeren introductiepresentatie/workshop vormingsdoelen.
Afname exit-ticket direct na de presentatie.
Start met reflectieverslag.
Week 3:
Plan en voer de focusgroepgesprekken uit (indien van toepassing).
Transcriptie van focusgroepgesprekken.
Start met data-analyse.
Week 4:
Afronding data-analyse.
Formuleren van conclusies en aanbevelingen voor de school.
Opstellen onderzoeksverslag.
Week 5:
Presentatie van bevindingen aan de schoolleiding/het team.
10. Ethische Overwegingen
Vrijwillige deelname: Benadruk dat deelname aan enquêtes en focusgroepen vrijwillig is.
Anonimiteit en Vertrouwelijkheid: Garandeer de anonimiteit van de respondenten bij enquêtes en de vertrouwelijkheid van alle uitspraken in focusgroepen. Maak duidelijk dat resultaten op geaggregeerd niveau worden gerapporteerd.
Transparantie: Wees transparant over het doel van het onderzoek en hoe de resultaten gebruikt zullen worden (nl. om het proces rondom vormingsdoelen te optimaliseren).
Respectvolle benadering: Benader het team met respect voor hun tijd en expertise.
11. Verwachte Resultaten en Aanbevelingen
Een gedetailleerd beeld van hoe het lerarenteam 'vormingsdoelen' heeft begrepen na de introductie.
Een overzicht van de meest gepercipieerde kansen (bijv. "meer diepgang in lessen", "betrokkenere leerlingen") en uitdagingen (bijv. "tijdsgebrek", "hoe evalueren", "weerstand van leerlingen").
Inzicht in de motivatie en houding van het team t.a.v. het oppakken van vormingsdoelen.
Concrete aanbevelingen voor de school:
Welke vervolgstappen zijn nodig om het begrip te verdiepen?
Welke ondersteuning is wenselijk (bv. concrete voorbeelden, training, ruimte in het curriculum)?
Hoe kan het draagvlak verder worden vergroot?
Wat is een realistische tijdlijn voor verdere implementatie?
12. Reflectie op het Proces
Wat heb je geleerd over het introduceren van nieuwe concepten bij volwassenen (leraren)?
Welke uitdagingen kwam je tegen bij het faciliteren van de introductie en het verzamelen van data?
Hoe heeft dit onderzoek je begrip van 'vormingsdoelen' en hun implementatie in een schoolcontext verdiept?
Welke lessen neem je mee voor je eigen rol als toekomstig leerkracht in schoolbrede ontwikkelingen?
Welke rol kunnen student-leerkrachten spelen in professionele ontwikkeling binnen scholen?
Oké, laten we de gebruikte onderzoeksinstrumenten voor het onderzoek naar de introductie van vormingsdoelen in een lerarenteam, verder concreet uitwerken. Dit omvat voorbeelden van vragen en formats die je direct kunt gebruiken.
Concretisering van Onderzoeksinstrumenten: Introductie Vormingsdoelen in Lerarenteam
1 Onderzoeksvraag:
Hoe wordt de introductie van het concept 'vormingsdoelen' door het lerarenteam ervaren en begrepen, welke initiële kansen en uitdagingen zien zij voor de integratie in hun lespraktijk, en hoe beïnvloedt dit hun houding en motivatie ten aanzien van deze doelen?
Instrument 1: Korte voorafgaande enquête (Nulmeting / Verwachtingsmanagement)
Doel: Peilen naar initiële associaties en verwachtingen van leraren voorafgaand aan de introductie. Dit helpt bij het afstemmen van de presentatie en het meten van eventuele verschuivingen achteraf.
Formaat: Digitale enquête (bijv. Google Forms, Microsoft Forms) of papieren enquête. Zorg voor anonimiteit!
Vragen (Voorbeelden):
Vraag 1 (Associaties): Als u denkt aan het woord 'vorming' in de context van onderwijs, welke drie begrippen of ideeën komen dan het eerst in u op?
(Open antwoord)
________________________________
________________________________
________________________________
Vraag 2 (Belang): Hoe belangrijk vindt u de persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling van leerlingen, los van de puur vakinhoudelijke leerdoelen?
Zeer onbelangrijk
Onbelangrijk
Neutraal
Belangrijk
Zeer belangrijk
Vraag 3 (Huidige situatie): In hoeverre heeft u het gevoel dat u momenteel bewust werkt aan 'vormingsdoelen' in uw lessen?
Helemaal niet
Een beetje
Regelmatig
Vaak
Zeer vaak
Vraag 4 (Verwachting): Wat hoopt u te leren of te bespreken tijdens de komende bijeenkomst over 'vormingsdoelen'?
(Open antwoord)
Instrument 2: Observatienotities (Tijdens de introductie)
Doel: Jouw eigen waarnemingen vastleggen tijdens de presentatie/workshop om de dynamiek en reacties van het team te monitoren.
Formaat: Gestructureerd notitieblad voor jou als onderzoeker.
Te observeren en noteren (Voorbeelden):
Tijdsblokken: Deel de presentatie op in logische tijdsblokken of thematische delen.
Aantal vragen gesteld: ____
Type vragen: (bv. Begripsvragen, praktische vragen, kritische vragen, methodische vragen)
Momenten van actieve participatie: (bijv. levendige discussies, veel handopsteken, groepsopdrachten die goed lopen). Noteer korte beschrijvingen.
Momenten van weerstand/verwarring: (bijv. veel fronsende gezichten, vragen die duiden op onbegrip, opmerkingen die het concept tegenspreken). Noteer korte beschrijvingen.
Opvallende uitspraken/anekdotes: Letterlijke citaten die typerend zijn voor begrip, twijfel, of enthousiasme.
Non-verbale signalen: (bijv. veel knikken, verveeld kijken, concentratie).
Algemene sfeer: (Open, gesloten, energiek, passief).
Instrument 3: Exit-ticket/Korte evaluatieformulier (Ná de introductie)
Doel: Direct na de introductie het initiële begrip, de waargenomen kansen/uitdagingen en de motivatie van de leraren vastleggen.
Formaat: Papieren formulier of snelle digitale enquête (belangrijk: anoniem!).
Vragen (Voorbeelden):
Vraag 1 (Kernboodschap): Wat is voor u de belangrijkste boodschap over 'vormingsdoelen' die u vandaag meeneemt?
(Open antwoord, maximaal 2 zinnen)
Vraag 2 (Begrip): In hoeverre voelt u zich nu voldoende geïnformeerd over wat 'vormingsdoelen' inhouden?
Helemaal niet geïnformeerd
Niet voldoende geïnformeerd
Voldoende geïnformeerd
Goed geïnformeerd
Zeer goed geïnformeerd
Vraag 3 (Kansen): Welke concrete kansen of voordelen ziet u om met vormingsdoelen aan de slag te gaan in uw lespraktijk? Noem minimaal 1 voorbeeld.
(Open antwoord)
Vraag 4 (Uitdagingen): Welke concrete uitdagingen of belemmeringen verwacht u bij de integratie van vormingsdoelen in uw lespraktijk? Noem minimaal 1 voorbeeld.
(Open antwoord)
Vraag 5 (Motivatie): Hoe gemotiveerd bent u om de komende periode meer aandacht te besteden aan 'vormingsdoelen' in uw lessen?
Helemaal niet gemotiveerd
Niet gemotiveerd
Neutraal
Gemotiveerd
Zeer gemotiveerd
Vraag 6 (Behoefte): Welke vorm van ondersteuning zou u het meest waardevol vinden om met vormingsdoelen aan de slag te gaan? (Meerdere antwoorden mogelijk)
Meer concrete voorbeelden per vak
Training/workshop over didactische werkvormen
Tijd om met collega's te overleggen
Richtlijnen voor evaluatie
Niets, ik kan zelf aan de slag
Anders, namelijk: _____________________________________
Instrument 4: Focusgroepgesprek (Ná de introductie, optioneel maar aanbevolen)
Doel: Diepgaander inzicht krijgen in de percepties, redenaties, uitdagingen en kansen die leraren zien. Dit geeft context aan de kwantitatieve data.
Formaat: Gestructureerd interview met een groep van 6-8 leraren (vrijwillig). Opname met toestemming.
Gespreksleidraad (Voorbeelden):
Introductie (5 min): Welkomst, uitleg doel focusgroep (verbeteren van het vervolgtraject), anonimiteit/vertrouwelijkheid.
Ronde 1: Begrip en Eerste Reactie (10 min)
"Wat is voor u het meest blijven hangen van de presentatie over vormingsdoelen?"
"Als u in één zin zou moeten uitleggen wat vormingsdoelen inhouden aan een collega die er niet bij was, wat zou u dan zeggen?"
"Wat heeft u het meest verrast of aan het denken gezet?"
Ronde 2: Kansen en Relevantie (15 min)
"Waarom zijn vormingsdoelen, volgens u, belangrijk voor onze leerlingen hier op school?"
"Kunt u een concreet voorbeeld geven van hoe u een vormingsdoel in uw eigen vakles zou kunnen integreren?" (Stimuleer brainstormen en delen van ideeën).
"Ziet u kansen om door middel van vormingsdoelen de betrokkenheid van leerlingen te vergroten?"
Ronde 3: Uitdagingen en Belemmeringen (15 min)
"Welke praktische uitdagingen verwacht u als u met vormingsdoelen aan de slag zou gaan?" (bv. tijd, werkdruk, meetbaarheid).
"Ziet u weerstand of onbegrip bij leerlingen, collega's of ouders?"
"Denkt u dat er specifieke vaardigheden nodig zijn om vormingsdoelen te integreren, en bezit u die al/wat heeft u nodig?"
Ronde 4: Behoeften en Vervolg (10 min)
"Welke concrete ondersteuning of faciliteiten zou de school kunnen bieden om ons te helpen met vormingsdoelen?"
"Hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit concept geen 'papieren tijger' wordt, maar echt landt in de praktijk?"
"Wat is de belangrijkste boodschap die u wilt meegeven aan de schoolleiding over dit onderwerp?"
Afsluiting (5 min): Bedanken, korte samenvatting, nog gelegenheid voor aanvullende opmerkingen.
Instrument 5: Reflectieverslag (door jouzelf)
Doel: Jouw persoonlijke leerproces, observaties en interpretaties gedurende het gehele onderzoek vastleggen en analyseren.
Formaat: Een doorlopend document (bijv. Word-bestand, digitaal dagboek).
Te noteren (Voorbeelden):
Voorbereidingsfase:
Mijn eigen begrip van vormingsdoelen voordat ik de presentatie maakte.
De keuzes die ik maakte bij het ontwerpen van de presentatie (waarom deze inhoud, deze werkvormen?).
Mijn verwachtingen van de bijeenkomst en de reacties van het team.
Mijn eigen onzekerheden of sterke punten bij dit onderwerp.
Tijdens de Introductie:
Directe observaties (zie Instrument 2), aangevuld met mijn subjectieve beleving.
Momenten die me raakten, verbaasden, of frustreerden.
Hoe heb ik gereageerd op vragen/weerstand?
Wat heb ik geleerd over de dynamiek van het team?
Analyse- en Reflectiefase:
Mijn eerste interpretaties van de data.
Verschillen tussen mijn eigen observaties en de bevindingen uit de enquêtes/focusgroep.
Hoe heeft dit onderzoek mijn eigen begrip van vormingsdoelen verdiept?
Wat zijn mijn persoonlijke leerpunten met betrekking tot het introduceren van onderwijsvernieuwingen?
Welke concrete aanbevelingen zou ik mezelf geven voor toekomstige teamvergaderingen/workshops?
Door deze instrumenten concreet uit te werken, krijg je gestructureerde data die je goed kunt analyseren om een robuust antwoord te formuleren op je onderzoeksvraag.