Lesfiche – Misconcepties in de natuurkunde
Doelgroep: Studenten lerarenopleiding (19-21 jaar)
Vak: Vakdidactiek natuurkunde
Lesduur: 1 lesuur (50 min)
1 Lesdoelen
Na deze les kunnen studenten:
uitleggen wat een misconceptie is en waarom die belangrijk is in het onderwijs;
voorbeelden geven van typische misconcepties in de natuurkunde;
strategieën benoemen om met misconcepties om te gaan in de klas;
eigen lessen kritisch analyseren op mogelijke misconcepties bij leerlingen.
2 Lesverloop
3 1. Introductie (10 min)
Startvraag: "Wat is een misconceptie die jij ooit had in natuurkunde?"
Klassikaal gesprek over persoonlijke ervaringen.
Definitie en belang van misconcepties.
4 2. Voorbeelden uit de praktijk (15 min)
Bespreking van misconcepties in 4 domeinen:
deeltjes en materie
elektrische stroom
kracht en beweging
energie en warmte
Concrete voorbeeld: Evy & Davy op een skateboard.
5 3. Didactische aanpak (15 min)
Hoe herken je misconcepties?
Cognitief conflict creëren.
Werken van concreet naar abstract.
Tips: goede taal, visuals, experimenten, feedback.
6 4. Toepassing (10 min)
Studenten analyseren een eigen lesfragment of handboektekst.
Identificeren mogelijke misconcepties.
Uitwisseling in duo's.
7 Leermiddelen
Studietekst (zie document: "Misconcepties Studietekst")
Slides presentatie
Eventueel experimentmateriaal (skateboard-opdracht, bekerglas met lucht)
8 Evaluatie
Formatieve evaluatie via klasgesprek en reflectie.
Eventueel korte exit ticket: "Wat is één misconceptie waar je extra op gaat letten in je eigen lessen?"
9 Differentiatie
Sterke studenten: laat hen eigen voorbeelden van cognitief conflict ontwerpen.
Ondersteuning bij taalzwakke studenten via visuals en concrete voorbeelden.
10 Opmerkingen voor de lesgever
Wees alert voor eigen vakblindheid.
Vermijd te snel te abstract of symbolisch te worden.
Herinner studenten aan het belang van actief luisteren naar hun leerlingen.